ما در این مقاله قصد داریم با تعریف نورد ورق، کاربرد آن، مراحل انجام نوردکاری، مزایای نورد ورق و انواع آن آشنا شویم. اگر برای شما هم جذاب است تا اطلاعات کافی درباره مبحث نورد ورق داشته باشید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
نورد ورق چیست؟
نورد ورق یا Rolling یکی از روش‌های شکلدهی مواد دارای قابلیت موم‌سانی بین دو غلطک گردان با شکل و ضخامت متفاوت می‌باشد. در دماهای پایین تنها بعضی از فلزات و پلیمرها خاصیت مومی مانند یا تغییرپذیری ماهیت را دارند. موادی که در دماهای پایین امکان تغییر شکل برایشان وجود ندارد در ساختارشان از نورد گرم استفاده شده است.
نورد ورق فرآیندی با کاهش ضخامت و افزایش طول بدون ایجاد تغییر در عرض مواد است که به شکلدهی ورق‌های تخت به مقاطع گرد و منحنی در اثر عبور ورق از بین غلطک‌های استوانه شکل ختم می‌شود. محصولاتی همچون: تیرآهن و نبشی با این فرآیند تولید می‌شوند. فرایند نورد ورق به ۲ حالت گرم و سرد اتفاق می‌افتد که شرح آن به شکل زیر است:
نورد سرد چیست؟
نورد سرد کمی پیچیده است و به دلیل سخت بودن فرآیند بر روی ورق انجام می‌شود تا استحکام آن بالاتر رود و ترک‌های آن گرفته شود. در نورد سرد ابتدا ورق مورد نظر طی عملیات آنیل قرار می‌گیرد تا پسماندهای آن از بین رود. هدف از نورد سرد دستیابی به سطح و ضخامت دلخواه است.
کاربرد نورد سرد
کاربرد نورد سرد کاهش ضخامت، تغییر شکل با ابعاد مورد نظر و از بین بردن نقطه تسلیم است. بطور جزئی‌تر می‌توان گفت رول‌هایی که از طریق نورد گرم با ضخامت کم تولید شده‌اند، پس از انجام عملیات اسیدشویی فرآیند کاهش ضخامت و تغییر شکل از طریق نورد سرد روی آن‌ها انجام می‌گیرد.
مزایای نورد سرد
- محصولاتی که از طریق فرآیند نورد سرد تولید می‌شوند، استحکام بالایی دارند.
- حمل و نقل این محصولات آسان‌تر است.
- روغن‌کاری در نورد سرد آسان‌تر انجام می‌شود.
- شکل نهایی محصول زیبا و دقیق و با ظرافت است.
نورد گرم چیست؟
در نورد گرم، فولاد پس از حرارت از کوره بیرون می‌آید و به زیر غلتک‌های مختلف می‌رود. بطور معمول 3 بار زیر غلتک سنگین و 6 یا 7 بار زیر غلتک سبک می‌رود.
همین امر موجب می‌شود فلز به جلو حرکت کند و طول آن افزایش و ضخامت آن کاهش یابد. هرچه میزان اصطحکاک بوجود آمده بیشتر باشد، ضخامت فلز ورودی بیشتر کاهش می‌یابد. فلزات بوجود آمده از روش نورد گرم استحکام کمتری نسبت به فلزات تولیدی از طریق نورد سرد دارند.
مزایای نورد گرم
- سرد کردن قطعات پس از انجام فرآیند نورد با دمای مناسب انجام می‌پذیرد که این امر از خشک یا سخت شدن آن جلوگیری می‌کند.
- محصولاتی که طی فرآیند نورد گرم بوجود می‌آیند به دلیل افزایش دمای زیاد از قابلیت شکل‌پذیری بالایی برخوردارند.
- برای تغییر شکل دادن قطعات نورد گرم به انرژی کمتری نسبت به نورد سرد احتیاج است.
- قطعاتی که حاصل فرایند نورد گرم هستند نیاز به پردازش کمتری دارند به همین دلیل با بهایی کمتر از قطعات نورد سرد به فروش می‌رسند. البته استحکام کمتری نسبت به قطعات نورد سرد دارند.
- این روش مناسب برای تولید شمش‌های سایز بزرگ است.
- میزان تجهیزات بکار رفته در این فرآیند کمتر از روش نورد سرد است.
انواع نورد ورق ها
نورد ورق انواع گوناگونی دارد که ما قصد داریم شما را با برخی از آن‌ها آشنا کنیم. به ادامه مطلب توجه کنید:
نورد پیچ
در این نوع نورد، میله از روی 2 صفحه که بصورت تخت هستند عبور می‌کند. روی صفحات شیار پیچ وجود دارد و پیچ با کیفیت و سرعت بالا تولید می‌کند.
نورد حلقه
در این روش ماده بین دو غلتک داخلی و خارجی قرار می‌گیرد و این فشار ناشی از دو غلتک منجر به کاهش ضخامت ماده و افزایش شعاع آن می‌شود.
نورد تیر آهن
در تولید تیر آهن فرآیند نورد ورق به شکل گرم و سرد انجام می‌گیرد دلیل این کار رسیدن به ابعاد دلخواه می‌باشد. در هنگام تولید تیرآهن ابتدا شمش‌های فولادی داخل کوره‌های نورد ورق جای داده می‌شوند. سپس ماده حاصله از قفسه‌های غلتکی موجود عبور داده می‌شود و بدین صورت شمش دچار تغییر شکل می‌شود.
تیرآهنی که با عملیات نورد گرم تولید می‌شود بدلیل انعطاف بالا در ساختمان‌سازی کاربرد دارد. تیرآهن تولید شده طی فرآیند نورد سرد بدلیل دوام بالا در سازه‌هایی که به تحمل بالا احتیاج دارند استفاده می‌شود.
نورد ورق آلومینیومی
در این روش ورق آلومینیومی میان غلتک‌ها عبور داده می‌شود و این امر سبب کاهش ضخامت و افزایش طول ماده می‌شود.
نورد ورق فولادی
دستگاه نورد ورق شامل اجزای مختلفی همچون: غلتک، قفسه، یاتاقان و محفظه نگهداری از قطعات است. برای ایجاد ورق می‌توانید از نورد دو غلطکی استفاده کنید. در این روش دو غلطک در جهت مخالف حرکت می‌کنند و موجب بیشترین کاهش ضخامت ماده می‌شوند.
نورد رزوه
نورد رزوه از نوع نوردهای سرد است و از این نوع نورد برای چرخ دنده‌ها استفاده می‌شود.
نورد چند لایه
در این نوع نورد، دو یا چند لایه بیشتر فلز با یکدیگر نورد ورق می‌شوند.
نورد عرضی
در این روش اشکال متقارن از میله نورد ورق می‌شوند.
نورد معمولی
برای تختی قطعه بکار می‌رود.
چه محصولاتی با استفاده از عملیات نورد تولید می‌شوند؟
در فرآیند نورد فلزات انعطاف‌پذیری همچون: فولاد آلیاژی، فولاد ضد زنگ، آلیلژ مس، آلومینیوم و منیزیوم، فولاد کم کربن تولید می‌شوند.
دستگاه نورد ورق چیست؟
دستگاه نورد ورق که با نام نورد رولینگ نیز شناخته می‌شود، وظیفه شکلدهی به انواع ورق‌های فلزی و تبدیل آن به مقاطع تخت، گرد، مخروطی و منحنی با اندازه‌های مختلف را دارد. این عملیات در طی عبور فلز از بین چند غلطک استوانه‌ای انجام می‌گیرد.
دستگاه‌های نورد ورق در اندازه‌ها و توان‌های مختلف وجود دارند و باعث تولید رول با ضخامت مختلف از 0.8 تا 2000 میلی‌متر و عرض 12000 میلی‌متر می‌شود.
ازدستگاه نورد ورق در چه صنایعی استفاده می‌شود؟
بطور کلی می‌توان گفت دستگاه‌های نورد ورق در هر صنعتی که احتیاج به رول کردن ورق داشته باشد کارآیی دارد.
معرفی انواع دستگاه نورد ورق سرد
- دستگاه 2 غلتکه
- دستگاه 3 غلتکه
- دستگاه 4 غلتکه
اجزای تشکیل دهنده دستگاه ورق نورد
دستگاه نورد ورق از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:
- غلطک
- قفسه
- یاتاقان
- محفظه محافظت از یاتاقان
دستگاه نورد ورق شامل دو غلطک استوانه‌ای است. نیروی وارده از طرف موتور سبب می‌شود تا غلتک‌ها در جهت مخالف یکدیگر حرکت کنند. غلطک‌ها در محفظه‌ای به نام قفسه جایگیری شده‌اند.
قفسه چیست؟
قفسه‌ها تجهیزات فلزی هستند که غلتک‌ها را درون خود جای می‌دهند و برای اجرای فرآیند نورد ورق ضروری هستند. غلتک‌ها بر روی قفسه نصب می‌شوند سپس نیروی کافی از سمت غلتک به شمش وارد می‌شود و بدین صورت موجب تغییر شکل جسم می‌شوند. قفسه‌ها موجب می‌شوند نیروی چرخشی از طرف غلتک به جسم وارد شود و همچنین فاصله غلتک‌ها و کالیبرها را تنظیم می‌کنند.
انواع قفسه
قفسه‌ها طبق طراحی و تعداد قالب‌ها به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. مانند: قفسه دو غلتکی، سه غلتکی، اقماری و.. در زیر به بررسی انواع قفسه‌ها می‌پردازیم:
قفسه دو غلتکی
در این نوع از غلتک‌ها، چرخش در دو طرف رول‌ها انجام می‌گیرد و این امر بدلیل کاهش ضخامت مواد انجام می‌گیرد.
قفسه سه غلتکی
در این نوع، رول بالا و پایین در یک جهت و همسو با هم و رول میانی خلاف جهت این دو حرکت می‌کند.
نکات مهم در زمان خرید دستگاه نورد ورق
- توجه به سرعت کارکرد دستگاه
- توجه به حرکت جابجایی غلتک‌های پائین و جانبی دستگاه، که اصولاً بوسیله جک هیدرولیک انجام می‌شود.
- توجه به حرکت جابجایی غلتک‌های بالایی و جانبی دستگاه، که می‌تواند به وسیله موتورهای گیربکسی انجام شود.
قیمت دستگاه نورد ورق
قیمت دستگاه نورد ورق با توجه به کارآیی و آپشن‌هایی که انتخاب می‌کنید متفاوت است. در زیر فاکتورهای مهم و تاثیرگذار بر قیمت دستگاه‌های نورد ورق را بیان خواهیم کرد:
- رول‌های جانبی
- جنس غلتک‌ها
- ظرفیت دستگاه
- نوسانات ارز و تورم بازار
- استفاده از آسانسور جهت نگهداری ورق‌های نازک
- عملیات حرارتی غلتک‌ها
- در تولید ورق‌هایی با سایز بالاتر بجای یک غلطک دو غلطک حرکت دارند و همین امر روی قیمت موثر است.
فراز مخزن معتبرترین سازنده انواع نورد ورق ها
شرکت فراز مخزن با نزدیک به نیم قرن تجربه از پیشگامان صنعت تولید مخزن ذخیره، مخزن تحت فشار، نورد ورق، مبدل حرارتی، مبدل حرارتی پوسته و لوله و … محسوب می‌شود. جهت آشنایی با محصولات فراز مخزن از سایت فراز مخزن دیدن فرمائید و یا با شمار‌های مندرج در سایت تماس بگیرید و از مشاوره کارشناسان مجرب مجموعه بهره‌مند شوید.